Samenvatting
Multipele sclerose (MS) is een chronische aandoening van het centrale zenuwstelsel (CZS). Wat de behandeling van MS betreft, is er de afgelopen jaren een nieuw tijdperk aangebroken. Dat wordt gekenmerkt door de beschikbaarheid van een groter aantal eerste- en tweedelijns ziektemodificerende middelen (disease modifying drugs, DMD’s) – inclusief orale middelen – voor patiënten met relapsing remitting (RR) MS en Clinically Isolated Syndrome (CIS) suggestive of MS. Met de al langer toegepaste DMD’s hebben de recent op de markt gekomen middelen gemeen dat ze door beïnvloeding van het immunologische ontstekingsproces de frequentie en de ernst van terugvallen (relapses, schubs) doen afnemen. De mate van effectiviteit en de risico’s op (ernstige) bijwerkingen verschillen per middel. Elk DMD wordt min of meer gekenmerkt door een unieke combinatie van biologische eigenschappen, klinische effectiviteit en potentiële bijwerkingen. Voor de tweedelijns DMD’s geldt dat de behandeling onder begeleiding van een neuroloog met ervaring in de behandeling van MS dient te worden gestart.
Accreditatie
Voor deze nascholing is voor openbaar apothekers voor 4 nascholingsuren accreditatie toegekend (ID 199738 ).
Inhoud
Blok A Pathofysiologie en diagnostiek van multipele sclerose; eerstelijns ziektemodificerende middelen
A1 Casuïstiek
A2 Diagnostiek en pathofysiologie van multipele sclerose
A3 Eigenschappen, bijwerkingen en contra-indicaties van eerstelijns ziektemodificerende middelen
Blok B Tweedelijns ziektemodificerende middelen
B1 Eigenschappen, bijwerkingen en contra-indicaties van tweedelijns ziektemodificerende middelen
B2 Beschouwing van eerste- en tweedelijnsmiddelen
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de apotheek’
Farmaceutische patiëntenzorg (FPZ)
Over de auteur
Dr. Peter Joseph (Sjef) Jongen studeerde geneeskunde aan de Radboud Universiteit te Nijmegen en werd opgeleid tot neuroloog in het Radboud-ziekenhuis aldaar. Na zijn promotieonderzoek was hij mede oprichter en neuroloog-directeur van het zelfstandig behandelcentrum Multiple Sclerose Centrum Nijmegen. In 2008 richtte hij het MS4 Research Institute op, een onafhankelijke not-for-profit-organisatie die zich toelegt op
web-based, patient-centered wetenschappelijk onderzoek, met name op het gebied van MS, onder gebruikmaking van patient-reported outcomes.
Dr. Jongen ontving honoraria van Allergan, Bayer, Merck-Serono en Teva voor activiteiten als spreker tijdens symposia en voor advieswerkzaamheden.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- bent u op de hoogte van de werkingswijzen en de eigenschappen van de diverse DMD’s;
- kent u de bijwerkingen en de contra-indicaties van de diverse DMD’s;
- hebt u meer informatie over de behandeling van RRMS en CIS met DMD’s;
- hebt u meer informatie over de disease management programma’s van de tweedelijns DMD’s.
