Samenvatting
Een berucht probleem bij antibioticagebruik is resistentie-ontwikkeling bij de bacteriën. Resistentie ontstaat met name door een overdadig gebruik van antibiotica. In Nederland is antibioticaresistentie naar verhouding een beperkt probleem. Artsen zijn in ons land over het algemeen voorzichtig met het voorschrijven van antibiotica. Toch is het belangrijk om scherp te blijven en onnodig antibioticagebruik tegen te gaan.
Als apothekersassistent kun je helpen om antibioticaresistentie binnen de perken te houden. Zo kun je patiënten instrueren dat zij hun antibiotica strikt volgens het voorschrift van de arts moeten gebruiken en dat het belangrijk is om de kuur af te maken. Belangrijk is dat je patiënten op het hart drukt dat ze niet zonder overleg met hun artsen moeten stoppen met hun antibioticumkuur. Ook kun je bijvoorbeeld uitleggen dat het niet verstandig is om zelf antibiotica te kopen in landen waar dat zonder recept kan, zoals in sommige Zuid-Europese vakantielanden. Verder kun je patiënten aan de balie uitleg geven over mogelijke bijwerkingen en interacties van antibiotica. Denk ook aan het geven van tips om antibiotica op een juiste wijze te gebruiken.
In deze nascholing leer je over het antibioticumgebruik en de situatie rondom antibioticaresistentie in Nederland vergelijken met de rest van Europa. Vooral in Zuid-Europese landen is antibioticaresistentie een probleem, mede doordat in een aantal van die landen antibiotica zonder recept te koop zijn.
Verder krijg je een overzicht van de verschillende groepen antibiotica die je in de apotheek regelmatig zult tegenkomen en voor welke aandoeningen deze onder andere kunnen worden gebruikt. Hoe werken ze en hoe kunnen bacteriën resistentie ontwikkelen tegen deze antibiotica? Ook komt aan bod met welke maatregelen antibioticaresistentie zo veel mogelijk kan worden tegengegaan. Aan het eind van deze nascholing krijg je nog een aantal tips die je kunt gebruiken als je patiënten uitleg geeft aan de balie.
Accreditatie
Dit programma is door het Kwaliteitsregister Apothekersassistenten voor 3 punten geaccrediteerd onder ID 435864.
Inhoud
BLOK A Antibiotica achtergrond
A1 Ontwikkelingen rondom antibioticaresistentie
A2 Werking antibiotica
A3 Belangrijkste groepen antibiotica
BLOK B Antibiotica in de praktijk
B1 Bijwerkingen antibiotica
B2 Nieuwe antibiotica
B3 Rol apotheekteam bij antibiotica
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Overleg met collega’s en de apotheker(s)
Opdrachtblad ‘Opnemen in het takenpakket’
Begrippenlijst
Afsluitende toets
Auteur
Marc de Leeuw (1981) studeerde farmacie aan de Universiteit Utrecht. Hij behaalde het apothekersdiploma in 2005. Hij werkte na zijn afstuderen enkele jaren in verschillende openbare apotheken, waarna hij aan de slag ging als apotheker/redacteur bij het Pharmaceutisch Weekblad, een uitgave van apothekerskoepel KNMP. Daarna werkte hij bij het Geneesmiddel Informatie Centrum (GIC) van de KNMP aan het opstellen van doseringsadviezen voor specifieke patiëntenpopulaties zoals dialysepatiënten, patiënten met morbide obesitas en patiënten die bariatrische chirurgie hebben ondergaan. Naast zijn werk bij het GIC specialiseerde hij zich in het schrijven van nascholingen en (medische) artikelen. Sinds juni 2019 richt hij zich volledig op het schrijven van nascholingen en het schrijven en redigeren van (medische) artikelen als freelance medisch redacteur.
Financiële banden: de auteur heeft geen financiële banden die betrekking hebben op dit onderwerp.
Doelstellingen
Na afloop van deze nascholing:
- ken je de situatie rondom antibioticagebruik en antibioticaresistentie in Nederland;
- begrijp je globaal de werkingsmechanismen van antibiotica;
- weet je hoe bacteriën resistent kunnen worden tegen antibiotica;
- ken je een aantal maatregelen om antibioticaresistentie zo veel mogelijk te beperken en kun je patiënten hierover adviseren;
- is je kennis over de meest in de openbare apotheek voorkomende soorten antibiotica weer helemaal opgefrist;
- ben je op de hoogte van de ontwikkelingen rondom mogelijke nieuwe antibiotica;
- heb je een aantal tips gekregen die je kunt gebruiken bij de voorlichting aan patiënten.
Video's bij dit programma
