Samenvatting
In Nederland is het begrip farmaceutische patiëntenzorg of FPZ in 1993 geïntroduceerd. De huidige definitie voor FPZ luidt: de zorg van de apotheker en het hele apotheekteam voor de individuele patiënt op het gebied van de farmacotherapie gericht op verbetering van de kwaliteit van leven (WINAP, 1998). Het doel is een veilige en effectieve farmacotherapie en tevredenheid van de patiënt over zijn medicamenteuze behandeling. Farmaceutische patiëntenzorg staat niet op zichzelf. Een apotheek die FPZ aanbiedt, moet ook aandacht besteden aan optimale farmaceutische zorg, evidence-based farmacotherapie en optimale patiëntveiligheid.
Het apotheekteam geeft uitleg over een nieuw geneesmiddel bij de eerste verstrekking (eerste-uitgiftebegeleiding) en informeert bij het tweede recept naar de ervaringen met het nieuwe geneesmiddel (tweede-uitgiftebegeleiding). Het is tegenwoordig nog niet gebruikelijk om na de eerste- en tweede-uitgiftebegeleiding het geneesmiddelgebruik in een continu traject te monitoren en patiënten te identificeren die hun medicatie suboptimaal gebruiken of die suboptimaal worden behandeld. Dit is vooral van belang bij patiënten die voor een chronische aandoening langdurig behandeld worden met geneesmiddelen. Deze nascholing behandelt die aspecten van FPZ: het opsporen van suboptimaal geneesmiddelgebruik, het uitvoeren van geïndividualiseerde FPZ-interventies en de bijbehorende resultaten.
In veel gevallen zal het opsporen van therapieontrouwe geneesmiddelgebruikers door de apotheker of farmaceutisch consultent worden uitgevoerd. In het kader van samenwerking is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de taken van je collega’s. Daarnaast ziet het er sterk naar uit dat deze taken in de nabije toekomst ook door de apothekersassistenten worden uitgevoerd. Nadat je dit nascholingsprogramma hebt doorgewerkt, ben je ervan op de hoogte wat er een rol speelt bij therapietrouw en kun je de patiënt hieromtrent beter advies geven. Daarnaast heb je meer inzicht in de taken van je collega’s, wat de samenwerking binnen het apotheekteam zal bevorderen.
Accreditatie
- naar eigen voorkeur schriftelijk of via eLearning te maken
- studiebelasting: SANA-keurmerk ID 187035 ter waarde van 3 punten (3 SBU)
- doelgroep: apothekersassistenten van de functieniveaus 6 en 7, teamleiders van functieniveau 8 en farmaceutisch managers en farmaceutisch consulenten van functie-niveau 9
Inhoud
BLOK A Therapietrouw en FPZ
A1 Therapietrouw
A2 FPZ-interventies
BLOK B Optimalisatie farmacotherapie
B1 Patiëntenoverzichten
B2 Invoering FPZ-interventies en hun doelmatigheid
Antwoorden bij casuïstiek en vragen
Literatuur
Facultatief*: Overleg met collega's en de apotheker(s)
Facultatief*: Opdrachtblad ‘Opnemen in het takenpakket’
Afsluitende toets
* In iedere AccreDidact-nascholing wordt eveneens aandacht gevraagd voor het bespreken van (aandachtspunten in) de lesstof met collega’s en apothekers. Dit overleg bevelen we vanwege de implementatie van cursusstof warm aan, het betreft echter een facultatief onderdeel: de tijdsbesteding hiervan is niet opgenomen in de studiebelastinguren (SBU).
Auteur
Ada Stuurman-Bieze is openbaar apotheker in Emmeloord. Haar speciale aandachtsgebied is farmaceutische patiëntenzorg. Haar promotieonderzoek Interventions on the principle of pulmonary medication profiles (2004) was gericht op patiënten met suboptimaal gebruik van longmedicatie. Daarna heeft zij het memo-traject (Medicatie Monitoring en Optimalisatie) ontwikkeld voor het Pharmacom® apotheekinformatiesysteem. Daarmee worden die patiënten proactief opgespoord die onvoldoende therapietrouw zijn of van wie de farmacotherapie niet optimaal is. De resultaten van de memo-trajecten osteoporose, lipidenverlagers en astma/copd zijn inmiddels in internationale en nationale wetenschappelijke publicaties vastgelegd en getoetst op doelmatigheid. Belangenconflicten: geen.
Het laatste hoofdstuk ‘Invoering FPZ-interventies en hun doelmatigheid’ is geschreven door drs. Eric Hiddink, apotheker, bedrijfskundige en consultant bij Stichting Health Base en PharmaPartners.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Algemeen leerdoel: nadat je dit nascholingsprogramma hebt doorgewerkt, ben je op de hoogte van wat er een rol speelt bij therapietrouw kun je de patiënt hieromtrent beter advies geven. Daarnaast heb je meer inzicht in de taken van je collega’s wat de samenwerking binnen het apotheekteam zal bevorderen.
Dit leerdoel bereik je na het afronden van dit programma, doordat je:
- op de hoogte bent hoe het staat met de therapietrouw ten aanzien van geneesmiddelen in Nederland en welke problemen er bij de patiënt kunnen optreden, waardoor de therapietrouw niet optimaal is;
- weet hoe het apotheekteam kan helpen om de therapietrouw te verbeteren;
- handvatten hebt om zelf proactief onvoldoende therapietrouw op te sporen; kennis hebt hoe je suboptimale farmacotherapie bij patiënten kunt verbeteren.
Bronnen bij dit programma
