Samenvatting
Over diabetes mellitus, voorheen met de foutieve term ‘suikerziekte’ aangeduid, is de laatste jaren steeds meer te doen. Niet alleen omdat de ziekte steeds vaker voorkomt, maar ook omdat we er steeds meer achter komen dat diabetes een vervelende ziekte is. Vervelend, omdat personen met diabetes mellitus veel meer risico lopen hart- en vaatziekten te krijgen en daardoor eerder overlijden dan personen zonder diabetes mellitus. Daarnaast krijgen ze vaak te maken met complicaties zoals verslechtering van de nierfunctie en slecht genezende wonden aan de voeten.
Binnenkort zijn er één miljoen Nederlanders met diabetes mellitus!
Er is de afgelopen jaren erg veel veranderd in de kennis over en behandeling van diabetes. Dit komt doordat pas in 1998 – het jaar waarin de UKPDS-studie gepubliceerd werd − zekerheid is verkregen over het nut van behandeling. Een nauwgezette behandeling van diabetes bleek ervoor te zorgen dat er minder complicaties optraden op het gebied van hart, bloedvaten en zenuwstelsel. Uit dezelfde studie bleek dat er bij een nauwgezette behandeling van de bloeddruk minder complicaties optraden dan bij het goed instellen van het bloedglucosegehalte. Later bleek dat ook een verlaging van het cholesterolgehalte leidde tot optreden van minder hart- en vaatziekten. Dit was ook het geval als het cholesterol niet duidelijk te hoog was.
Sinds de UKPDS-studie heeft de tijd niet stilgestaan. Er zijn nieuwe studies verschenen. Daaruit blijkt dat mensen met diabetes mellitus type 2 een veel groter risico lopen op het krijgen van hart- en vaatziekten dan mensen zonder diabetes. Vandaar dat het zo belangrijk is niet alleen het bloedglucosegehalte te reguleren, maar ook veel aandacht te hebben voor de bloeddruk en het cholesterol.
Diabetespatiënten die volgens de nieuwste inzichten behandeld worden, gebruiken nogal vaak veel geneesmiddelen. Aan de ene kant zijn die bedoeld om de diabetes te behandelen en aan de andere kant om de gevolgen van diabetes te proberen te voorkomen. Geneesmiddelen kunnen de gevolgen meestal niet helemaal voorkomen, maar vaak wel uitstellen.
De richtlijn voor behandeling van diabetes door de huisarts – de NHG-Standaard – is in 2018 vernieuwd en aangepast aan de laatste stand van de wetenschap. Vooral de nieuwe middelen voor de behandeling van diabetes hebben nu een bescheiden plaats gekregen.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is voor 3 punten accreditatie toegekend onder ID 340719 voor doktersassistenten bij CADD van de NVDA.
Inhoud
Blok A Het ziektebeeld diabetes mellitus type 2
A1 Omschrijvingen, ontstaanswijze diabetes en preventie
A2 Casuïstiek
A3 Symptomen, diagnostiek en complicaties
Blok B Behandeling
B1 Niet-medicamenteuze behandeling
B2 Casuïstiek
B3 Medicamenteuze behandeling
Actie en verantwoording
Antwoorden bij vragen en casuïstiek
Literatuur
Overleg met collega’s en de huisarts(en)
Opdrachtblad ‘Opnemen in het takenpakket’
Afsluitende toets
Auteur
Gert van Lieshout is arts en oud-huisarts. Na achttien jaar fulltime huisarts te zijn geweest, is hij parttime als huisarts gaan werken en is zich met nascholing gaan bezighouden. Als één van de oprichters van AccreDidact is hij zestien jaar actief geweest met het ontwikkelen van schriftelijke geaccrediteerde nascholing voor huisartsen, apothekers, doktersassistenten en apothekersassistenten. Momenteel geeft hij mondelinge geaccrediteerde nascholing aan apothekers en ontwikkelt hij schriftelijke geaccrediteerde nascholing.
Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen
Algemeen leerdoel: nadat je dit nascholingsprogramma hebt afgerond is jouw kennis over diabetes mellitus type 2 opgefrist en aangevuld en ben je op de hoogte van de laatste medische en farmaceutische gegevens over diabetes mellitus type 2. Je bent beter in staat patiënten te begrijpen en hen te begeleiden wanneer ze vragen hebben over diabetes mellitus type 2 en de behandeling daarvan. Je begrijpt ook waarom er bij het langer bestaan van diabetes geneesmiddelen worden toegevoegd en waarom vele patiënten na tien tot vijftien jaar diabetes ook insuline moeten gaan gebruiken.
Dit leerdoel bereik je na het afronden van deze nascholing, doordat je:
• kennis hebt van de ontstaanswijze en het beloop van diabetes mellitus type 2;
• kennis hebt van de niet-medicamenteuze behandeling en begeleiding van type-2-diabeten;
• op de hoogte bent van de laatste ontwikkelingen op het gebied van de glucoseverlagende middelen en de mogelijkheden deze middelen te combineren;
• weet dat behandeling van type-2-diabetes bijna zinloos is als alleen het bloedglucosegehalte gevolgd wordt en er te weinig aandacht besteed wordt aan het bereiken van een normale bloeddruk en het verlagen van het cholesterolgehalte. Op die manier wordt geprobeerd complicaties van diabetes voorkomen.
Bronnen bij dit programma
Video's bij dit programma
