Samenvatting
Hartfalen komt veel voor in de Nederlandse bevolking: in 2019 was ruim 6% van de 65-plussers gediagnosticeerd met hartfalen, bij de 85-plussers was dit bijna 21%. Personen boven de 55 jaar hebben ongeveer 30% kans om gedurende het leven hartfalen te krijgen en in 2018 overleden circa 7 500 patiënten aan hartfalen (bron NHG). Het is bekend dat er sprake is van onderrapportage van hartfalen, met name bij patiënten met COPD, diabetes mellitus type 2 en bij ouderen, dus de werkelijke percentages zijn nog hoger.
In de toekomst zullen deze aantallen verder toenemen door de dubbele vergrijzing: er komen meer ouderen en die ouderen leven gemiddeld langer. De mogelijkheden op het gebied van diagnostiek en behandeling van hartziekten verbeteren, waardoor er minder patiënten sterven aan een hartinfarct, terwijl ze nadien wel hartfalen (kunnen) ontwikkelen.
De huisarts is in verschillende stadia betrokken bij patiënten met hartfalen: bij een eerste presentatie van hartfalen, bij (vroeg)diagnostiek en het instellen van de eerste behandeling, bij het controlebeleid in de stabiele fase, bij verergering van symptomen en bij een eventueel terminale fase van het hartfalen.
Hartfalen is een aandoening waarbij samenwerking tussen verschillende disciplines erg belangrijk is. Veel patiënten met hartfalen zijn onder behandeling bij de cardioloog en de verpleegkundig specialist, vaak op de zogenoemde hartfalenpoli’s. Een goede afstemming tussen de huisarts en de cardioloog/verpleegkundig specialist hartfalen is daarom belangrijk. Daarnaast zijn de apotheker, de diëtiste, de psycholoog, de fysiotherapeut en thuiszorg betrokken.
De patiënt en zijn/haar naasten hebben steeds vaker een belangrijke rol in dit geheel. Door ontwikkelingen op het gebied van ICT en telezorg kan de patiënt veel meer zelf monitoren en mede regie voeren over zijn ziekte.
Bij hartfalen is ook een rol weggelegd voor de doktersassistent en de praktijkondersteuner (POH). Tijdens controles van patiënten met stabiel chronisch hartfalen is er voor beiden een aantal taken te vervullen. De POH-S kan in de huisartsenpraktijk eenzelfde soort rol vervullen als de verpleegkundig specialist hartfalen in het ziekenhuis. Voor de doktersassistent is basiskennis over het ziektebeeld hartfalen van groot belang voor de triagefunctie (medische screening van patiënten om de prioriteit van hun behandeling te bepalen) aan de telefoon en aan de balie.
Accreditatie
Dit programma is voor 3 punten door KABIZ geaccrediteerd in opdracht van de NVDA. In je persoonlijke nascholingsdossier is terug te vinden tot welke datum dit programma geaccrediteerd is.
Inhoud
BLOK A Acuut hartfalen
A1 Epidemiologie en anatomie
A2 Oorzaken van hartfalen
A3 Anamnese en onderzoek
A4 Behandeling en controles
BLOK B Chronisch hartfalen
B1 Wat is chronisch hartfalen?
B2 De hartfalenpoli en zelfmanagement
B3 Bijzondere behandelingsmogelijkheden
Actie en verantwoording
Antwoorden op de vragen en casuïstiek
Literatuur
Overleg met collega’s en de huisarts(en)
Opdrachtblad ‘Opnemen in het takenpakket’
Begrippenlijst
Toets voor Doktersassistenten 2023/4
Auteur
Judith van Gasteren is sinds 2014 waarnemend huisarts en is vooral werkzaam in de omgeving van Utrecht.
Deze nascholing is eerder verschenen in 2014 en is gebaseerd op de nascholing ontwikkeld door:
Wil van den Bosch, huisarts niet-praktiserend, tot 2014 hoogleraar huisartsgeneeskunde aan het Radboudumc in Nijmegen.
De auteurs hebben geen financiële banden met de farmaceutische industrie, ontvangen geen onderzoeksgeld van commerciële partijen en hebben geen bedrijfsbelangen of andersoortige financiële relaties met betrekking tot dit onderwerp.
Doelstellingen
Na afloop van deze nascholing:
- heb je kennis van de achtergronden van hartfalen, de diagnostiek en de behandeling;
- ben je beter toegerust om klachten van patiënten met hartfalen in de acute fase aan de telefoon in te schatten;
- ben je op de hoogte van de mogelijkheden die er in de huisartsenpraktijk zijn op het gebied van de begeleiding van chronisch hartfalen;
- weet je wat over bijzondere behandelingen van hartfalen in het ziekenhuis.
Video's bij dit programma
