Samenvatting
Huidproblemen door beestjes. Krijg je ook al jeuk van de titel van deze nascholing?
De huid bedekt en beschermt het lichaam, onder meer tegen uitdroging, afkoeling, oververhitting en de schadelijke werking van UV-straling. Ook vormt de huid een belangrijke barrière tegen het binnendringen van ziekteverwekkers. Een aantal beestjes is echter in staat de barrière van de huid te doorbreken, door er gaten in te bijten of te prikken. Over die beestjes gaan we het hebben in deze nascholing. Niet over virussen, bacteriën of schimmels. Ook niet over honden, katten en andere gewervelde dieren die kunnen bijten. Het gaat over insecten, spinachtigen, veelpotigen, wormen, neteldieren en stekelhuidigen, die bij de mens huidproblemen kunnen veroorzaken.
Sommige van deze beestjes zijn uit op je bloed, of voeden zich met je huidweefsel. Andere voelen zich bedreigd, en proberen je te verjagen met gif of stekels. En sommige hebben zich vergist, ze waren eigenlijk op zoek naar een ander dier, maar zijn per ongeluk in een mensenhuid terechtgekomen.
De gevolgen van beestjes in of op je huid variëren van ‘niets in de gaten hebben’ tot een dodelijke afloop. In de meeste gevallen valt het gelukkig mee, en is er hooguit sprake van wat jeuk of ander ongemak. Maar soms veroorzaken beestjes een ernstige ziekte, vergiftiging, of brengen ze een virus, bacterie of parasiet over. Denk bijvoorbeeld aan malaria of de pest.
Er zijn ook beestjes die nuttig kunnen zijn voor de huid, al gruwelen de meeste mensen alleen al bij het idee. Zo worden bloedzuigers gebruikt in de chirurgie en kunnen vliegenmaden worden ingezet om wonden schoon te krijgen. Masai in Afrika gebruiken termieten om een gapende wond te hechten.
In de huisartsenpraktijk
Aan de balie of telefoon zul je regelmatig vragen over huidproblemen door beestjes krijgen. Mensen hebben last van jeuk door insectensteken en -beten, of vragen advies over bestrijding van hoofdluis. Ze willen weten of ze met een tekenbeet naar de huisarts moeten. Op preventief gebied kun je mensen adviseren hoe ze insecten- en tekenbeten kunnen voorkomen. Mogelijk geef je voorlichting over de behandeling van schurft of besmettelijkheid van een exotische huidaandoening die mensen hebben overgehouden aan een reis naar de tropen.
Accreditatie
Deze nascholing is voor 3 punten geaccrediteerd door KABIZ. Je krijgt de punten toegekend als je de afsluitende toets succesvol (minimaal negen van de veertien vragen goed) hebt afgerond. De toets kun je online maken in het besloten gedeelte van de website www.accredidact.nl.
Inhoud
BLOK A Bijtende en stekende beestjes
A1 Beestjes die uit zijn op je bloed
A2 Beestjes die zich met gif en stekels verweren
BLOK B Gravende beestjes
B1 Beestjes die zich voeden met huidcellen, weefselvocht of talg
B2 Beestjes die door de huid heen willen
B3 Parasietenwaan
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur en websites
Overleg met collega’s en de huisarts(en)
Opdrachtblad ‘Opnemen in het takenpakket’
Begrippenlijst
Toets voor Doktersassistenten 2024/3
Over de auteur
Ad van Esch is arts. Hij heeft als huisarts gewerkt en is zich daarna gaan specialiseren in reizigersgeneeskunde. Hij is oprichter en directeur van Health Education, een organisatie voor opleidingen en nascholing op het gebied van reizigersadvisering en importziekten. Hij heeft ruime ervaring als docent en onderwijsontwikkelaar in mbo (verpleegkundigen, doktersassistenten en apothekersassistenten), hbo en (post)universitair onderwijs (huisartsenopleiding Radboudumc).
De auteur heeft geen financiële banden met de farmaceutische industrie, ontvangt geen onderzoeksgeld van commerciële partijen en heeft geen bedrijfsbelangen of andersoortige financiële relaties met betrekking tot dit onderwerp.
Doelstellingen
Na afronding van deze nascholing:
- weet je welke beestjes huidproblemen bij mensen kunnen veroorzaken;
- kun je mensen algemene voorlichting geven over preventie;
- weet je welke beestjes je huid belagen om bloed te drinken of zich in te graven;
- ken je de ziekten die hierbij kunnen worden overgedragen;
- weet je welke huidklachten kunnen optreden als gevolg van contact met beestjes;
- kun je voorlichting geven over zelfzorg bij veelvoorkomende huidproblemen door beestjes;
- kun je patiënten met vragen verwijzen naar informatiebronnen.
Video's bij dit programma
