Samenvatting
Vragen over beten door teken en andere dieren komen regelmatig voor in de huisartsenpraktijk. Elk jaar worden naar schatting een miljoen Nederlanders gebeten door een teek. Bij ongeveer 25.000 van hen wordt de ziekte van Lyme vastgesteld. In sommige streken is de helft van de teken besmet met de Borrelia bacterie, de oorzaak van deze ziekte. De gevolgen kunnen ernstig zijn. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel mensen ongerust zijn na een tekenbeet en de huisarts raadplegen. Veel teken zijn ook besmet met andere bacteriën die bij mensen ziekte kunnen veroorzaken.
Andere spinachtigen, zoals de oogstmijt, kunnen hevig jeukende bulten veroorzaken. De schurftmijt veroorzaakt een vervelende huidziekte, die echter goed te behandelen is. De huisstofmijt bijt niet, maar kan wel gezondheidsklachten geven bij mensen die allergisch zijn voor dit diertje.
Wereldwijd zijn insecten, vooral muggen, verantwoordelijk voor de verspreiding van een groot aantal ziekten, zoals malaria, dengue, chikungunya en zika. In Nederland komen deze ziekten gelukkig niet voor en blijft het na een insectenbeet bij een jeukende plek. Insectensteken kunnen wel gevaarlijk zijn. Bij allergie kunnen bijen- of wespensteken tot levensbedreigende situaties leiden.
Bij vragen in de praktijk is het van belang dat assistenten onderscheid maken tussen steken en beten met en zonder risico op infectie of allergie. Bij de meeste insectenbeten is er geen risico. Wel kunnen ze zeer hinderlijk zijn en kunnen passende adviezen worden gegeven om de last te verlichten. Bij beten van teken, honden, katten en mensen moet je altijd bedacht zijn op overdracht van infectieziekten en risico op wondinfectie.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is voor 3 punten accreditatie toegekend onder ID252590 voor doktersassistenten bij CADD van de NVDA.
Inhoud
Blok A Beten door teken en andere spinachtigen
A1 Tekenbeten
A2 Voorlichting en preventie
A3 Beten door andere spinachtigen
Blok B Andere beten in de huisartsenpraktijk
B1 Insectenbeten en -steken
B2 Honden-, katten- en mensenbeten
B3 Aandachtspunten bij overige beten
Actie en verantwoording
Antwoorden bij vragen en casuïstiek
Literatuur
Overleg met collega’s en de huisarts(en)
Opdrachtblad ‘Opnemen in het takenpakket’
Auteur
Ad van Esch is arts. Hij heeft als huisarts gewerkt en is zich daarna gaan specialiseren in reizigersgeneeskunde. Hij is oprichter en directeur van Health Education, een organisatie voor opleidingen en nascholing op het gebied van reizigersadvisering en importziekten. Hij is eindverantwoordelijk arts bij een travelclinic en een instelling voor beroepsvaccinaties. Daarnaast heeft hij 25 jaar onderwijservaring bij het MBO (verpleegkundigen, doktersassistenten en apothekersassistenten), het HBO en het (post)universitair onderwijs (huisartsenopleiding Radboudumc).,br />Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Algemeen leerdoel: na afronding van dit nascholingsprogramma weet je bij welke steken en beten in Nederland risico bestaat op overdracht van infectieziekten, op wondinfectie of op een ernstige allergische reactie. Je weet welke steken en beten gezien moeten worden door de huisarts en wanneer een advies volstaat. Je bent in staat patiënten voor te lichten over preventie en zelfzorg.
Dit leerdoel bereik je na het afronden van dit programma doordat je:
- op de hoogte bent van infectieziekten die je in Nederland kunt oplopen door een beet;
- weet bij welke steken en beten aanvullende behandeling noodzakelijk is;
- je bewust bent van andere ziekten die je kunt oplopen na een beet in het buitenland;
- weet welke voorlichting je kunt geven over preventie van en zelfzorg na een beet;
- bekend bent met de informatiebronnen waarnaar je patiënten met vragen kunt verwijzen.
Video's bij dit programma
