Verdien 2 StiPCO-punten
Samenvatting
Over diabetes mellitus, voorheen met de foutieve term ‘suikerziekte’ aangeduid, is de laatste jaren steeds meer te doen. Niet alleen doordat de ziekte steeds vaker voorkomt, maar ook doordat we er steeds meer achter komen dat diabetes een lelijke ziekte is. Lelijk, omdat personen met diabetes mellitus veel meer kans hebben om hart- en vaatziekten te krijgen en daardoor duidelijk eerder overlijden dan personen zonder diabetes mellitus. Binnenkort zijn er 1 miljoen Nederlanders met diabetes mellitus!
Het woord diabetes is afkomstig van het oude Byzantijns-Griekse woord ‘diabètès’. Dit betekent ‘ziekte die door het lichaam heen gaat’. Daar klopt veel van. Diabetes uit zich in een verhoogd glucosegehalte in het bloed, en dat bloed gaat door het hele lichaam heen. Het verhoogde glucosegehalte kan ook in het hele lichaam schade aanrichten: in de bloedvaten, het hart, de nieren, de ogen, het zenuwstelsel enzovoorts.
De toevoeging ‘mellitus’ slaat op het feit dat de urine van personen met diabetes een zoete geur en een zoete smaak heeft door de suiker die erin zit. In vroeger tijden werd de diagnose gesteld doordat de arts de urine van de patiënt proefde!
Er worden twee typen diabetes mellitus onderscheiden: diabetes mellitus type 1 en type 2. Type 1 werd voorheen jeugddiabetes genoemd en type 2 ouderdomsdiabetes. Dit wordt niet meer gedaan, omdat type 1 ook bij ouderen voor kan komen en type 2 ook op jongere leeftijd. Type 2 komt de laatste jaren steeds vaker voor bij kinderen en tieners, hetgeen toegeschreven wordt aan de toenemende incidentie en prevalentie van adipositas.
Diabetespatiënten die volgens de nieuwste inzichten behandeld worden, zullen nogal vaak veel medicamenten gebruiken om de diabetes te behandelen en de gevolgen van diabetes te proberen te voorkomen en in ieder geval uit te stellen.
Gezien de grote stroom artikelen over diabetes van de laatste tijd en het verschijnen van de partieel vernieuwde NHG-standaard is het goed de huidige stand van zaken op een rij te zetten.
Accreditatie
Voor deze nascholing is voor Farmaceutisch consulenten voor 4 nascholingsuren accreditatie toegekend (ID 350766).
Over de auteur
Gert van Lieshout is arts. Na achttien jaar fulltime huisarts te zijn geweest, is hij parttime gaan werken en is hij zich met nascholing gaan bezighouden. Als een van de oprichters van AccreDidact is hij zestien jaar actief geweest met het ontwikkelen van schriftelijke, geaccrediteerde nascholing voor huisartsen, apothekers, doktersassistenten en apothekersassistenten. Momenteel geeft hij mondelinge, geaccrediteerde nascholing aan apothekers en ontwikkelt hij schriftelijke, geaccrediteerde nascholing.
Zijn inschrijving als arts in het BIG-register is per 2018 voor vijf jaar verlengd na het slagen voor de daartoe verplichte modules Basiskennis, Klinisch Redeneren en Klinische Vaardigheden aan het VUmc te Amsterdam.
Belangenconflicten: geen.
Inhoud
BLOK A Het ziektebeeld diabetes mellitus type 2
A1 Omschrijvingen, ontstaanswijze en preventie
A2 Casuïstiek
A3 Verschijnselen, diagnosestelling en complicaties
BLOK B Behandeling
B1 Niet-medicamenteuze behandeling
B2 Casuïstiek
B3 Medicamenteuze behandeling
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de apotheek’
Farmaceutische patiëntenzorg (FPZ)
Afsluitende toets
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afronding van dit nascholingsprogramma:
- is uw kennis over diabetes mellitus type 2 geactualiseerd;
- bent u op de hoogte van de medische en farmaceutische kanten daarvan;
- bent u beter in staat patiënten te begrijpen en begeleiden wanneer ze vragen hebben over diabetes mellitus type 2, de behandeling daarvan, het toevoegen van medicatie bij het langer bestaan van diabetes, de noodzaak om bij velen na 10-15 jaar diabetes insuline toe te moeten voegen aan de medicatie enzovoort.
Dit leerdoel bereikt u na het afronden van dit nascholingsprogramma, doordat u:
- kennis hebt van de ontstaanswijze en het beloop van diabetes mellitus type 2;
- kennis hebt van de niet-medicamenteuze aspecten bij de behandeling en begeleiding van type-2-diabeten;
- op de hoogte bent van de laatste ontwikkelingen en inzichten betreffende de glucoseverlagende medicatie, de combinaties van medicatie en de toevoeging van insuline, een DPP-4-remmer of een GLP-1-receptoragonist in het aangepaste NHG-stappenplan;
- weet dat behandeling van type-2-diabetes bijna zinloos is als alleen het bloedglucosegehalte gevolgd wordt en te weinig aandacht besteed wordt aan het bereiken van normotensie en het verlagen van het cholesterolgehalte, met als doel complicaties zoals hart- en vaatziekten, nefro-, retino- en neuropathie te voorkomen of te vertragen en eventuele klachten te verminderen.
