Samenvatting
Sinds de jaren zestig van de vorige eeuw is het merendeel van de autochtone Nederlanders zo welvarend geworden, dat de zomervakantie vrijwel jaarlijks in een zonnig oord doorgebracht kan worden. En rond de kerst- of voorjaarsvakantie vertrekken ieder jaar meer mensen tevens naar het hooggebergte voor een weekje wintersport. Voor ‘bleke’ achterblijvers bestaat dan de mogelijkheid om middels zonnebank bij te kleuren en sommigen zijn daar zo verslaafd aan geraakt (‘lekker voor m’n spieren’ of ‘goed voor m’n winterdepressie’) dat ze het hele jaar met een Costa del Sol kleurtje door het leven gaan…
Met een vertraging van ongeveer dertig jaar kwamen de gevolgen hiervan aan het licht, zowel letterlijk als figuurlijk. De gemiddelde Nederlander heeft huidtype II, gekenmerkt door blond haar en blauwe ogen. Deze huid – en nog sterker bij mensen met rood haar en een type I huid – is helemaal niet geschikt om deze overmatige, intense UV-blootstellingen te verdragen. Actinische keratosen, basaalcelcarcinomen, kerato-acanthomen, melanomen, plaveiselcelcarcinomen en morbus Bowen zijn het uiteindelijke gevolg. En aangezien de incidentie hiervan in onze vergrijzende bevolking jaarlijks toeneemt, dient de huisarts deze aandoeningen goed te kunnen herkennen. Het enige hulpmiddel dat u hierbij nodig heeft is een loeplamp, die minstens 2x vergroot. Dermatoscopie wordt in de algemene huisartsenpraktijk niet aangeraden, omdat deze techniek voor de niet dermatologisch geschoolde ‘leek’ teveel valkuilen kent en daarmee ook schijnzekerheden geeft. Adequate achtergrondkennis is tenslotte noodzakelijk om de desbetreffende dermatose vervolgens zelf te behandelen of gericht door te sturen naar een dermatoloog. Bij twijfel kan teledermatologie worden toegepast (via beveiligde internetverbinding digitale foto van laesie en ingevulde vragenlijst aan dermatoloog voorleggen ter beoordeling), maar helaas is deze vorm van differentiaaldiagnostiek volstrekt onbetrouwbaar voor alle gepigmenteerde aandoeningen. Ook een onder fieldblock anesthesie afgenomen diagnostisch 3 mm punchbiopt (bloeding stelpen met ferrichloride en wondje per secundam laten genezen) mag helaas niet bij de meeste gepigmenteerde afwijkingen worden toegepast, omdat de maximale dikte van een melanoom de prognostisch en therapeutisch belangrijke Breslow-score vormt. Een voorafgaand biopt uit een melanoom zou de Breslow-score dus negatief kunnen beïnvloeden…
Accreditatie
Dit nascholingsprogramma is voor 2 punten geaccrediteerd onder ID 96773 voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten.
Inhoud
BLOK A Premaligne aandoeningen
A1 Pretoets
A2 Premaligniteiten
actinische keratose
M. Bowen
atypische naevus
lentigo maligna
kerato-acanthoom
BLOK B Maligne aandoeningen
B1 Basaalcelcarcinoom
B2 Plaveiselcelcarcinoom
B3 Maligne melanoom
Actie en verantwoording
Literatuur
Nadere bespreking van casuïstiek
Opdrachtblad ‘Invoering in de praktijk’
Teamoverleg/Hagro/FTO/WDH
Afsluitende toets
Auteur
Peter Arnold (1961) werkt als dermato-venereoloog in Ziekenhuis Gelderse Vallei, locaties Ede en Wageningen, met als aandachtsgebieden oncologie en lymfologie. Hij verricht ook extramurale werkzaamheden in het Psoriasis Dagbehandelingscentrum Midden Nederland te Ede. Daarnaast heeft hij vele nevenfuncties, o.a. redactielid van het Nederlands Tijdschrift voor Dermatologie & Venereologie, medisch eindredacteur van het magazine Psoriasis en secretaris van de NVDV Commissie Patiëntenvoorlichting.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- is uw kennis van oorzaken, pathofysiologie en symptomatologie van verschillende cutane (pre)maligniteiten actueel;
- bent u op de hoogte van diagnostiek en differentiaaldiagnostiek van deze aandoeningen;
- kunt u uw patiënten goede voorlichting geven over deze maligniteiten;
- kent u de vele behandelmogelijkheden die de tweede lijn heeft.
Video's bij dit programma
