Samenvatting
Sinds 1950 is de levensverwachting van de Nederlandse bevolking sterk gestegen. Was de levensverwachting van een 65-jarige in 1950 nog maar bijna 15 jaar, in 2016 was deze gestegen tot bijna 20 jaar. De toegenomen levensduur wordt vooral toegeschreven aan de verbeterde hygiëne (riolering, ophalen van afval, schoon drinkwater), verbeterde arbeidsomstandigheden en verkeersmaatregelen in de loop van de twintigste eeuw. Daarbij is de sterfte als gevolg van hart- en vaatziekten sterk gedaald, met name de afgelopen decennia. Enerzijds is dit gelukt door preventieve maatregelen (stoppen met roken, opsporen en behandelen van diabetes, hypertensie en hyperlipidemie), anderzijds door een verbeterde behandeling van hart- en vaatziekten. In deze eeuw zal er naar verwachting met name meer gezondheidswinst behaald kunnen worden door leefstijlveranderingen. Niet alleen de totale levensverwachting zal mogelijk stijgen, met name de toename van het aantal jaren in goede gezondheid is hierbij van belang. Het aantal mensen met een chronische ziekte is immers gestegen. Zo hebben vrouwen die geboren zijn in 2014 een totale levensverwachting van 83 jaar, maar slechts een gezonde levensverwachting van 64 jaar. Zij zullen bijna twintig jaar met een ziekte of beperking leven.
De definitie van leefstijl is 'de kenmerkende manier van leven van een individu of groep op basis van stabiele waarden en normen'. Het gaat daarbij niet alleen over roken, bewegen en voeding, maar ook over de manier van kleden en bijvoorbeeld het wel of niet in een auto rijden die slecht is voor het milieu. Het mag duidelijk zijn dat we ons in deze nascholing beperken tot alleen die factoren die invloed hebben op de gezondheid van het individu. Maar wat is gezondheid?
In deze nascholing komen de NHG-richtlijnen en zorgmodules rondom de onderwerpen bewegen, alcohol en roken aan de orde, maar ook het begrip positieve gezondheid zal besproken worden. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan de wijkgerichte samenwerking. Er is heel veel informatie over deze onderwerpen, in deze nascholing is ervoor gekozen om een aantal aspecten uit te lichten. Het belangrijkste doel van deze cursus is dat u het vertrouwen krijgt dat u, samen met andere hulpverleners, mensen kunt motiveren om hun ongewenste gedrag te veranderen. De zorgmodule Voeding blijft buiten beschouwing. Deze is uitgebreid besproken in de nascholing Leefstijl I.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is voor 2 punten accreditatie toegekend onder ID 336211 voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten.
Inhoud
BLOK A Leefstijladvisering en samenwerking
A1 Inventarisatie eigen leefstijl
A2 Casuïstiek
A3 Positieve gezondheid
A4 NHG-zorgmodule Leefstijl en motivatiecirkel
A5 Motivational interviewing in het kort
A6 Samenwerking patiënt, sociaal domein en eerste lijn
BLOK B Achtergrondinformatie per onderdeel
B1 Casuïstiek
B2 Beweging
B3 Roken
B4 Alcohol
B5 Ontspanning
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de praktijk’
Teamoverleg/Hagro/FTO/WDH
Afsluitende toets voor huisartsen
Over de auteur
Françoise Langens is huisarts. Gezonde voeding en leefstijl, mede ter preventie en behandeling van overgewicht en hart- en vaatziekten, zijn al vele jaren een belangrijk onderwerp tijdens haar werk als huisarts. In 2010 heeft zij meegewerkt aan de NHG-Standaard Obesitas, waar zij zich voornamelijk bezighield met obesitas bij kinderen. In de afgelopen jaren heeft ze vele nascholingen over obesitas en bariatrische chirurgie gegeven en ontwikkeld, waarbij gezonde voeding en leefstijl steeds belangrijke onderwerpen bleken te zijn. Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- bent u zich bewust van uw eigen leefstijl en de gedragsveranderingen die voor u nog zinvol kunnen zijn;
- bent u zich bewust van de klinische relevantie van leefstijlinterventies;
- weet u waar u up-to-date informatie kunt vinden over leefstijlinterventies betreffende beweging, stoppen met roken, alcohol en ontspanning;
- kent u de achtergronden van motivational interviewing en de motivatiecirkel;
- kunt u werken met de nieuwe definitie van gezondheid volgens het model van de positieve gezondheid.