Samenvatting
Door wetenschappelijke en technische ontwikkelingen is steeds meer mogelijk op de intensivecareafdeling (IC), waardoor een grotere groep patiënten de IC-opname overleeft. Dit is echter niet altijd zonder restschade. Een deel van de voormalig IC-patiënten kampt maanden tot jaren na opname met een variëteit aan klachten die samenhangen met de aandoening waarvoor men is opgenomen (critical illness), behandeling en het verblijf op de IC. Deze klachten tezamen worden het post-intensivecaresyndroom (PICS) genoemd.
De huisarts speelt een belangrijke rol in het (vroegtijdig) herkennen van deze klachten en het hierop acteren. De richtlijn IC nazorg is in ontwikkeling (verwachte verschijningsdatum begin 2022). Deze ontwikkeling is in een versnelling geraakt door de COVID-19-pandemie.
In 2016 is de stichting FCIC (Family and patient Centered Intensive Care) opgericht, waarin voormalig IC-patiënten, naasten en zorgverleners samenwerken aan de herkenning en erkenning van PICS (www.fcic.nl). In 2019 is binnen de FCIC de patiëntenorganisatie ICConnect opgericht, specifiek voor lotgenotencontact voor voormalig IC-patiënten en hun naasten (www.icconnect.nl).
Bij een recente ledenraadpleging van de FCIC werd een duidelijk signaal afgegeven, dat veel huisartsen nog niet bekend zijn met het fenomeen. Door de COVID-19-crisis is hierin wel verandering gekomen, maar wat nu precies PICS is, wat de omvang van het probleem is en de specifieke klachten zijn veelal nog nauwelijks bekend.
Daarom willen we, ondanks dat richtlijnen op dit gebied nog in ontwikkeling zijn, met deze nascholing de kennis over PICS bij huisartsen vergroten: wat is het, hoe herkent u het, welke interventies zijn er om de klachten te reduceren en naar wie kunt u verwijzen?
Accreditatie
Dit programma is door de KNMG voor 2 punten geaccrediteerd onder ID
449288. Accreditatie geldt tot 23 november 2026.
Inhoud
BLOK A Diagnostiek
A1 Post-IC-klachten
A2 Risicofactoren
A3 Identificeren en diagnosticeren van post-IC-klachten
A4 Gevolgen voor naasten van IC-patiënten
BLOK B Preventie en behandeling PICS
B1 Interventies (tijdens IC-opname) ter preventie en verminderen van
PICS
B2 Behandeling van PICS
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casus
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de praktijk’
Teamoverleg/Hagro/FTO/WDH
Toets voor Huisartsen 2021/7
Auteur
Dr. Mark van den Boogaard is voormalig IC-verpleegkundige, senior onderzoeker op de intensivecareafdeling van het Radboudumc en is tevens lid van de werkgroep richtlijn IC-nazorg.
Dr. Marieke Zegers is epidemioloog en senior onderzoeker op de intensivecareafdeling van het Radboudumc en is tevens lid van de NVIC-commissie Kwaliteit.
Zij zijn de projectleiders van de MONITOR-IC-studie (www.monitor-ic.nl), een Nederlands cohort van duizenden voormalig IC-patiënten uit zeven ziekenhuizen. Met het cohort worden epidemiologische gegevens over post-IC-klachten gegenereerd en interventies geëvalueerd voor het voorkomen en beperken van post-IC-problemen. Wetenschappelijke publicaties voortkomend uit dit project staan kort samengevat op www.monitor-ic.nl/publicaties. Artsen en verpleegkundigen van de IC nazorgpoli uit de deelnemende ziekenhuizen maken deel uit van het MONITOR-IC-projectteam.
Algemene Nederlandse cijfers betreffende PICS ontbreken veelal en daarom wordt in deze nascholingsmodule vooral geput uit cijfers afkomstig uit het MONITOR-IC-cohort en de daaruit voortvloeiende wetenschappelijke publicaties in vaktijdschriften vooral gericht op de IC maar ook op huisartsen.
De auteurs hebben geen financiële banden met de farmaceutische industrie, ontvangen geen onderzoeksgeld van commerciële partijen en hebben geen bedrijfsbelangen of andersoortige financiële relaties met betrekking tot dit onderwerp.
Doelstellingen
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- kunt u post-IC-klachten herkennen en identificeren;
- herkent u risicofactoren voor PICS;
- kunt u verschillende uitingsvormen van PICS diagnosticeren;
- herkent u gevolgen van een IC-opname voor de familie/naasten (PICS-F);
- bent u sensitief voor post-IC-klachten bij familieleden/naasten;
- kunt u interventies aanwenden om PICS-klachten te reduceren;
- bent u thuis in het verdere ‘zorglandschap’ rond PICS en kunt u patiënten zo nodig effectief doorverwijzen.
Video's bij dit programma
