Samenvatting
Plasklachten komen vaak voor bij mannen, zeker bij het ouder worden. In de afgelopen jaren is veel veranderd in het gebruik van de terminologie en de gedachten over de mogelijke oorzaken van plasklachten. Van oudsher werden plasklachten bij oudere mannen verklaard vanuit prostaatvergroting en vaak werd dit geduid als BPH (benigne prostaathypertrofie). Het wetenschappelijk inzicht laat echter zien dat veel mannen met plasklachten helemaal geen prostaatvergroting hebben en dat mannen met prostaatvergroting slechts in beperkte mate plasklachten ervaren. Mede daarom wordt tegenwoordig gesproken van LUTS (lower urinary tract symptoms) in plaats van BPH.1 Mannen met plasklachten die zich bij de (huis)arts presenteren verdienen een bredere benadering dan het ‘monoculair’ naar de prostaat kijken. Angst voor prostaatkanker als oorzaak van de plasklacht kan een rol spelen bij de presentatie van klachten.
De diagnostische mogelijkheden in de huisartsenpraktijk zijn beperkt, maar kunnen worden uitgebreid met het gebruik van het plasdagboek, waarvan het gebruik in de praktijk nog niet gangbaar is. De farmacotherapeutische opties bij mannen met plasklachten krijgen veel aandacht in advertenties, maar bieden in de praktijk weinig hulp. Patiënten moeten daarover goed geïnformeerd kunnen worden. Van alle plasklachten wordt nycturie door veel patiënten ervaren als het meest hinderlijk. Aan het voorkomen van nycturie en de mogelijke oorzaken wordt apart aandacht besteed.
Accreditatie
Dit nascholingsprogramma is onder ID 89700 voor 2 punten geaccrediteerd voor huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde en artsen verstandelijk gehandicapten.
Inhoud
Blok A Pathofysiologie, diagnostiek en behandeling van plasklachten
A1 Eigen diagnostische mogelijkheden
A2 Behandeling van plasklachten
Blok B Prostaatkanker en nycturie
B1 Bezorgdheid om prostaatkanker
B2 Verstoorde nachtrust
Actie en verantwoording
Literatuur
Nadere bespreking van casuïstiek en vragen
Opdrachtblad ‘Invoering in de praktijk’
Teamoverleg/Hagro/FTO/WDHAfsluitende toets
Auteur
Dr. M.H. (Marco) Blanker, huisarts-epidemioloog, Zwolle en afdeling Huisartsgeneeskunde UMCG.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- kunt u de juiste terminologie toepassen bij mannen met plasklachten;
- overziet u de eigen diagnostische mogelijkheden, inclusief de beperkingen daarvan, bij mannen met plasklachten;
- kent u de pathofysiologie van plasklachten bij oudere mannen;
- kunt u het gebruik van een plasdagboek bij patiënten introduceren;
- kunt u de resultaten van het plasdagboek interpreteren;
- kunt u aan patiënten uitleggen wat de mogelijke oorzaak is van de plasklachten;
- kunt u omgaan met de ongerustheid van de patiënt ten aanzien van prostaatkanker;
- kent u de (beperkte) therapeutische mogelijkheden;
- weet u de mogelijke oorzaak van nycturie te duiden.
