Blok A
7% van de totale CO2-uitstoot wordt veroorzaakt in verband met het verlenen van zorg. Ook de mondzorg levert hierin een aanzienlijk aandeel. We maken met elkaar vele reiskilometers om van en naar de praktijk te komen, we verbruiken veel energie in de digitale wereld waarin we leven en om schoon en veilig te kunnen werken, produceren we veel afval. Om ons heen wordt er gewerkt aan schoner rijden, gebruik van minder energie, en indien mogelijk hernieuwbare energie en veel hergebruik van grondstoffen. We zitten in een fase waarin nog veel niet duidelijk is, processen nog niet op grote schaal uitgerold zijn en waarvan later misschien wel blijkt dat ze minder effectief zijn dan we nu denken. Dat betekent echter niet dat we nu niet in actie zouden hoeven komen. Maar op welke wijze kan de mondzorg bijdragen aan een lagere belasting van het milieu? In dit blok schetsen we de rol die de mondzorg kan vervullen in dit proces om zo ons deel van de zorg te verduurzamen.
Blok B
Het team is het kloppend hart van de praktijk. Ook met onze medewerkers moeten we duurzaam omgaan. Daarom moet er aandacht zijn voor zowel de fysieke en de mentale toestand als de vaardigheden waarover de medewerkers beschikken. In de samenwerking van het team zit uiteindelijk de waarde en het vermogen om te veranderen en te verduurzamen. Veranderingen kunnen complex en verraderlijk lastig zijn. Daarom is het goed om de vijf signalen van een mislukte verandering te herkennen. Daarmee wordt ook duidelijk waarop het vastloopt. Tot slot is het goed een aanpak te hebben bij individuele gedragsverandering, waardoor hulp bij gedragsverandering effectiever mogelijk is.
Blok C
Ook in de mondzorg produceren we elke dag veel afval. Het afval dat met patiënten in contact is geweest en dat niet gescheiden wordt aangeleverd, wordt standaard verbrand. Dit geeft veel CO2-uitstoot. Zoals met alles is de meest duurzame stap iets niet te gebruiken. Maar uiteindelijk blijven we veel materialen wel gebruiken. Producten kunnen soms nog een keer gebruikt worden om er weer een grondstof van te maken. Volgens 'de ladder van circulariteit' is het recyclen van materialen een van de minst duurzame manieren. Voor veel producten is het nu nog niet mogelijk ze op een goede manier te recyclen. Daarvoor is het nodig ook al tijdens het productieproces met de afvalfase rekening te houden. Het is nuttig verschillende producten met elkaar te kunnen vergelijken met betrekking tot het energieverbruik, de CO2-uitstoot tijdens het productieproces, het transport etc. Dit noemen we LifeCycle Assessments (LCA’s). Het is ook aan de gebruiker om bij de leveranciers en producenten deze zaken aan te kaarten.
Accreditatie
Het Kwaliteitsregister Mondhygiënisten (KRM) heeft de online cursus Duurzaamheid vier KRM-punten toegekend. De cursus heeft tevens het Q-keurmerk© verkregen.
Inhoud
A. Welke rol speelt verduurzamen in de mondzorg?
B. Samen verduurzamen in de praktijk
C. Duurzaam inkopen en afval in de mondzorg
Auteurs
H.F.J. (Michiel) Lieshout, restauratief tandarts (NVVRT/EPA), adviseur duurzame mondzorg
A.P.R. (Alexander) Tolmeijer, tandarts en jurist, adviseur praktijkvorming, mede-eigenaar Dentiva, praktijkmanagement advies
Leerdoelen
Na het doorlopen van blok A:
- heeft u meer inzicht in de rol die zorg speelt bij milieuvervuilende processen;
- heeft u een idee op welke vlakken we in de mondzorg kunnen verduurzamen;
- kunt u ook in uw eigen praktijk processen onderscheiden waarmee u stappen kunt zetten naar een lagere belasting van het milieu;
- kunt u zowel uw medewerkers als uw patiënten uitleggen op welke gebieden van de mondzorg het mogelijk is specifiek bij te dragen aan verduurzaming;
- heeft u meer kennis van de terminologie die gebruikt wordt om processen in de verduurzaming te beschrijven;
- heeft u kennisgenomen van een stroming in de gezondheidszorg die meer nadruk legt op preventie: de minst verontreinigende zorg!
Na het doorlopen van blok B:
- heeft u inzicht in de voordelen van een duurzaam en betrokken team;
- bent u alert op niet-betrokken medewerkers;
- kent u de vijf signalen van een mislukte verandering;
- kent u de drie aanknopingspunten voor gedragsverandering.
Na het doorlopen van blok C:
- weet u meer over de dentale footprint van het afval uit de mondzorg;
- weet u welke processen een rol spelen bij duurzamer inkopen;
- bent u bekend met 'de ladder van circulariteit';
- weet u meer over (bio)plastics;
- heeft u een beter beeld van welke vragen u uw dentale leverancier kunt stellen om duurzamer in te kopen;
- heeft u een duidelijk overzicht van de actuele subsidiemogelijkheden.
Ingangsniveau van deze nascholing: een voltooide opleiding mondzorgkunde.
