Mensen zijn niet hun aandoening. Toch focussen we daar in de zorg doorgaans wel op. Alle aandacht gaat uit naar klachten en gezondheidsproblemen, en hoe we die kunnen oplossen. Positieve Gezondheid kiest een andere invalshoek. Het accent ligt niet op ziekte, maar op mensen zelf, op hun veerkracht en op wat hun leven betekenisvol maakt. Grondlegger van het gedachtegoed is oud-huisarts Machteld Huber.
Inmiddels hebben veel mensen al kennisgemaakt met het gedachtegoed, maar toch blijkt het in de praktijk moeilijk om ‘gezondheid te bevorderen’, en los te komen van een met name klachtgerichte benadering. In de GGZ worden diagnostiek en behandeling nog steeds op basis van de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) gedaan, maar wat deze klachten nu voor iemand persoonlijk betekenen komt toch nog vaak op de tweede plaats.
Een POH-GGZ krijgt vaak mensen doorverwezen met een heel breed scala aan psychische problemen. Positieve Gezondheid en de tools die daarbij horen helpen om te ordenen, voor de bewustwording en ze stimuleren mensen om ‘zich aan te passen en regie te voeren in het licht van de uitdagingen van het leven’.
Positieve Gezondheid beoogt bij te dragen aan deze verschuiving van ziektegericht naar gezondheidsgericht denken en handelen. Deze nascholing gaat nader in op het concept van Positieve Gezondheid met als doel kennis te maken met het concept en te inspireren.
In BLOK A gaan we in op de definitie van gezondheid en op de ontwikkeling van het concept Positieve Gezondheid.
In BLOK B staat het werken met Positieve Gezondheid centraal. Hierbij wordt gebruikgemaakt van het andere gesprek aan de hand van het spinnenweb van Positieve Gezondheid. Denken en handelen vanuit Positieve Gezondheid sluiten aan bij de herijkte kernwaarden van Persoonsgerichte Zorg en Samen beslissen. Belangrijk is ook aan te sluiten bij de wensen en behoeften van de patiënt. Het werkelijke contact van mens tot mens geeft hulpverleners dikwijls het gevoel weer meer betekenisvol bezig te zijn en bevordert daarmee het werkplezier.
Accreditatie
Dit programma is door de LV POH-GGZ en de NVvPO voor 3 punten geaccrediteerd onder ID 522218.
Inhoud
BLOK A Ontwikkeling van Positieve Gezondheid
A1 Hoe is Positieve Gezondheid ontstaan?
A2 Wetenschappelijke onderbouwing van Positieve Gezondheid
A3 Gezondheid als veerkracht, zingeving en eigen regie
BLOK B Positieve Gezondheid in de huisartsen-/POH-GGZ-praktijk
B1 Inleiding
B2 Tools en materialen – Mijn Positieve Gezondheid
B3 Het andere gesprek
B4 Van spinnenweb naar actie
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de praktijk’
Teamoverleg en intervisie
Begrippenlijst
Toets voor POH-GGZ 2023/3
Over de auteurs
Geeske van der Weerd, sociaal-psychiatrisch verpleegkundige en verpleegkundig specialist-GGZ. Zij heeft onder andere de Leefstijl-opleiding gevolgd en werkt op dit moment in een ambulant specialistisch GGZ-team van BuurtzorgT in Groningen. Sinds ongeveer 2016 werkt zij in haar praktijk op basis van het concept Positieve Gezondheid: onder andere intakes en behandelplannen zijn hierop gebaseerd. Zij werkte zeven jaar als POH-GGZ en is sinds 2020 met Bert van Rixtel ambassadeur verpleegkundigen en verzorgenden van het iPH. Ze zette met collega’s de gesprekstafel GGZ op bij het iPH en is gecertificeerd iPH-trainer.
Deze nascholing is gebaseerd op de AccreDidact-nascholing voor HA2022/7, ontwikkeld door
Dr. Marja van Vliet is van oorsprong voedings- en bewegingswetenschapper. Zij promoveerde op het gebied van integrale zorg. Destijds was zij betrokken bij de ontwikkeling van Positieve Gezondheid. Van Vliet is als onderzoeksadviseur verbonden aan het Institute for Positive Health.
Dr. Machteld Huber is van oorsprong huisarts. Zij werkte later als onderzoeker bij het Louis Bolk Instituut rondom het bevorderen van veerkracht. Dit resulteerde in de ontwikkeling van het concept Positieve Gezondheid. Zij ontving hiervoor in 2012 een ZonMw-parel. In 2014 promoveerde zij ook op dit onderwerp, waarna zij in 2015 het Instituut voor Positieve Gezondheid (iPH) oprichtte.
Dr. Hans Peter Jung werkt in huisartsenpraktijk Afferden in Noord-Limburg. Hij is gepromoveerd op het onderwerp kwaliteit van de huisartsenzorg. Het concept van Positieve Gezondheid bleek voor hem de sleutel om betekenisgeving en plezier in zijn werk terug te vinden. Hiervoor ontving hij de Nederlandse Compassieprijs (2017) en de internationale Value-Based Health Care Primary Care Excellence Award (2020).
Dr. Karolien van den Brekel-Dijkstra is werkzaam als huisarts bij stichting Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra. Zij is gepromoveerd huisarts en lokaal, regionaal en landelijk actief op het gebied van innovatie, preventie, gezonde wijksamenwerking en Positieve Gezondheid. Ze is gecertificeerd trainer Positieve Gezondheid en directeur Positive Health international.
De auteurs hebben geen financiële banden met de farmaceutische industrie, ontvangen geen onderzoeksgeld van commerciële partijen en hebben geen bedrijfsbelangen of andersoortige financiële relaties met betrekking tot dit onderwerp.
Doelstellingen
Na afloop van dit nascholingsprogramma:
- ken je de oorspronkelijke gezondheidsdefinitie en de nieuwe omschrijving van gezondheid;
- weet je hoe Positieve Gezondheid bijdraagt aan een verschuiving in ons denken, van ziektegericht denken naar gezondheid als vertrekpunt;
- weet je hoe en waarom Positieve Gezondheid is gebaseerd op het perspectief en de ervaring van patiënten zelf;
- kun je kernelementen beschrijven van het werken vanuit Positieve Gezondheid;
- weet je wat Positieve Gezondheid voor jezelf betekent;
- weet je wat het andere gesprek inhoudt;
- kun je het spinnenweb gebruiken om het gesprek op gang te brengen;
- ken je de voorwaarden voor communicatie, zodat je de regie (van de veranderwens) bij de ander laat en de ander stimuleert;
- kun je reflecteren op de ervaringen naar aanleiding van het gesprek met de ander.
Video's bij dit programma
