Samenvatting
De NHG-Standaard stelt dat er sprake is van somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK) als lichamelijke klachten langer dan enkele weken aanhouden en als er bij adequaat medisch onderzoek geen aandoening is gevonden die de klachten voldoende verklaart.
In de somatische specialismen worden SOLK vaak gegroepeerd naar functionele syndromen: clusters van symptomen die vaak samen voorkomen. Binnen deze syndromen worden de zogenoemde grote drie onderscheiden, te weten chronischevermoeidheidssyndroom (CVS), fibromyalgiesyndroom (FMS) en prikkelbaredarmsyndroom (PDS). Deze worden gekenmerkt door de klachtenclusters vermoeidheid, chronische pijn van het bewegingsapparaat en maag-darmklachten.
SOLK zijn geassocieerd met beperkingen in kwaliteit van leven, werkgerelateerde beperkingen, en gestegen ziektekosten.
Huisartsen en POH'S-GGZ vinden het vaak lastig om SOLK-patiënten te behandelen, terwijl patiënten zich niet altijd gehoord voelen. De geloofwaardigheid van beiden staat op het spel: die van de huisarts en POH-GGZ, omdat zij niet in staat zijn de oorzaak van de klachten te ontdekken, en die van de patiënt, omdat de symptomen niet geobjectiveerd kunnen worden. Dit zet de relatie van patiënt en huisarts/POH-GGZ onder druk, en kan het herstel belemmeren. De huisartsenpraktijk is echter bij uitstek de plek om SOLK vroegtijdig te herkennen en op een biopsychosociale manier te benaderen. Het doel van deze nascholing is de POH-GGZ in deze functie te versterken.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is onder ID286703 voor 3 punten accreditatie toegekend voor praktijkondersteuners huisartsenzorg bij de NVvPO.
Inhoud
BLOK A Diagnostiek van SOLK
A1 Algemeen
A2 Diagnostiek
A3 Het SOLK-consult
BLOK B Behandeling van SOLK
B1 Milde SOLK-klachten en begeleiding hiervan in de huisartsenpraktijk
B2 Verwijzen bij matig-ernstige en ernstige SOLK
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Opdrachtblad ‘Invoering in de praktijk’
Teamoverleg en intervisie
Afsluitende toets
Over de auteurs
Judith Rosmalen is als hoogleraar werkzaam op de afdelingen Psychiatrie en Interne geneeskunde van het Universitair Medisch Centrum Groningen. Zij heeft een achtergrond in de medische biologie (Universiteit Utrecht 1995) en in de psychologie (Rijksuniversiteit Leiden 1998), en is gepromoveerd op interacties tussen het endocriene en het immuunsysteem (Erasmus Universiteit Rotterdam 2000). Haar multidisciplinaire onderzoek richt zich op wisselwerkingen tussen biomedische en psychosociale aspecten van gezondheidsproblemen. Haar speciale interesse gaat uit naar somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). Ze is projectleider van Grip op klachten, een innovatief e-healthsysteem gericht op monitoring en behandeling van SOLK (www.gripopklachten.nl), dat momenteel door een landelijk consortium wordt geïmplementeerd. Belangenconflicten: geen.
Harold Wenning MSc is verpleegkundig specialist-GGZ en werkzaam bij Praktijk voor psychologische expertise Maarsingh en Van Steijn. Daarnaast werkt hij als POH-GGZ bij drie huisartsenpraktijken in Leeuwarden. Hij is auteur van de boeken ADHD, een volwassen benadering en Handboek POH-GGZ. Tevens heeft hij bijdragen geleverd aan diverse andere publicaties over GGZ-gerelateerde onderwerpen. Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van deze nascholing:
- kun je SOLK-patiënten herkennen;
- kun je de voor- en nadelen van somatische diagnostiek bij een vermoeden van SOLK afwegen;
- ben je in staat de rol van psychische factoren beter te beoordelen;
- kun je een goed consult voeren, waarbij het contact met de patiënt openblijft;
- ben je in staat de verwijsmogelijkheden te verkennen;
- kun je de patiënt motiveren voor psychotherapie.
De NHG-Standaard SOLK vermeldt dat deze niet gaat over een specifieke klacht of ziekte, maar handvatten voor het beleid geeft als er géén specifieke somatische aandoening wordt gevonden, de klachten niet overgaan, de klachten met functionele belemmeringen gepaard gaan en de patiënt zich tot de huisartsenpraktijk blijft wenden met een hulpvraag. Dat geldt ook voor deze nascholing. Net als de NHG-Standaard SOLK gaat deze nascholing niet in op het beleid bij specifieke somatoforme stoornissen.
Bronnen bij dit programma
Video's bij dit programma
