Samenvatting
In de praktijk van de psychiater kan de behandeling van patiënten met een bipolaire stemmingsstoornis worden beschouwd als een van de meest uitdagende en inspirerende activiteiten. Naast de ‘klassieke’ bipolaire I stoornis (de manisch-depressieve psychose), is in de afgelopen decennia het concept van bipolaire spectrum stoornissen gangbaar geworden en steeds verder verbreed. Hierdoor wordt bij veel patiënten die last hebben van stemmingswisselingen de diagnose bipolaire stoornis overwogen en zullen zij waarschijnlijk een behandeling ontvangen waarbij een vorm van psychosociale interventie en een vorm van farmacotherapie gecombineerd worden. Niet alle patiënten zullen daar baat bij hebben. Dit is mogelijk te verklaren door de grote heterogeniteit in beloopsvormen en een grote interindividuele variatie in gevoeligheid voor behandeling, maar wellicht ook misdiagnose of een inadequate behandelstrategie. Als een stoornis zo vele gedaanten kan aannemen, wordt het een puzzel waarbij men het spoor gemakkelijk bijster kan raken.
Deze nascholing beoogt om u (opnieuw) kennis te laten maken met een aantal kernprincipes in de diagnostiek en behandeling van bipolaire stoornissen. Dit gebeurt aan de hand van de in maart 2015 gepubliceerde Multidisciplinaire richtlijn bipolaire stoornissen (MDR-BS) en representatieve casuïstiek. Uiteraard kunnen niet alle aspecten van de richtlijn in deze nascholing worden behandeld, daarom ligt de nadruk op de in de praktijk meest voorkomende situaties met bijpassende dilemma's en keuzen. Daarnaast behandelt dit nascholingsprogramma de veranderingen in de diagnostische criteria voor bipolaire stoornissen in DSM-5, de belangrijkste farmacologische behandelingsstrategieën voor manie en bipolaire depressie en de psychosociale interventiemogelijkheden voor patiënten met een bipolaire stoornis.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is onder ID222722 voor 3 punten accreditatie toegekend.
Inhoud
Blok A Concept en diagnostiek van bipolaire stemmingsstoornissen
A1 Concept
A2 Diagnostiek
Blok B Behandeling van bipolaire stemmingsstoornissen
B1 Fasering en onderdelen van de behandeling
B2 Psychosociale en psychologische interventies
B3 Farmacotherapie
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Auteurs
Ralph Kupka is als psychiater werkzaam op poliklinieken voor bipolaire stoornissen van GGZ inGeest (Amsterdam, Hoofddorp) en Altrecht (Utrecht). Hij is sinds 2010 als hoogleraar met de leeropdracht Bipolaire Stoornissen verbonden aan het VU Medisch Centrum in Amsterdam. Daarvoor was hij onder meer universitair docent bij het AMC, onderzoeker bij het UMC-Utrecht en opleider psychiatrie bij Altrecht.
Kupka houdt zich sinds 1995 bezig met de behandeling van patiënten met een bipolaire stoornis en met wetenschappelijk onderzoek naar het beloop van deze aandoening en de factoren die dit beloop beïnvloeden. Hij was onderzoeker bij het internationale Stanley Foundation Bipolar Network en promoveerde in 2003 met het proefschrift Discriminating factors in rapid and non-rapid cycling bipolar disorder. Hij is medeoprichter en voorzitter van het Kenniscentrum Bipolaire Stoornissen (KenBiS). Hij was voorzitter van de werkgroep MDR-BS en zal ook de werkgroep voorzitten die in de komende twee jaar de Zorgstandaard Bipolaire Stoornissen gaat ontwikkelen. Kupka is auteur en co-auteur van veel Nederlandse en internationale artikelen en boekhoofdstukken en eindredacteur van het Handboek Bipolaire Stoornissen (2008).
Naast zijn werk op het gebied van de bipolaire stoornissen vertegenwoordigt hij sinds 2009 de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NvvP) in de Registratiecommissie Geneeskundig Specialisten (RGS). Ralph Kupka was voorzitter van de richtlijncommissie bipolaire stoornissen (2012-2015).
Belangenconflicten: geen.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van deze nascholing:
- heeft u een overzicht van de MDR-BS;
- heeft u kennis van de veranderingen in de diagnostische criteria voor bipolaire stoornissen in DSM-5;
- heeft u inzicht in een aantal diagnostische dilemma's bij stemmingswisselingen;
- heeft u kennis van de belangrijkste farmacologische behandelingsstrategieën voor manie en bipolaire depressie, alsmede de preventieve onderhoudsbehandelingen;
- heeft u een overzicht van de psychosociale interventiemogelijkheden voor patiënten met een bipolaire stoornis.
Bronnen bij dit programma
Video's bij dit programma
