Transculturele psychiatrie is enorm breed. We beperken ons tot de belangrijkste topics van de transculturele psychiatrie voor zover die relevant zijn voor de klinische praktijk in Nederland. Dat betekent dat we het bredere vakgebied van de culturele psychiatrie (ieder mens heeft een culturele context, dus je kunt elke patiënt vanuit cultureel perspectief bezien) niet bespreken, noch de culturele psychologie (hoewel verwant en relevant, is dat weer een apart thema) en evenmin global mental health (westerse psychiatrie zoals die wordt toegepast in wat voorheen ontwikkelingslanden werden genoemd). In deze nascholing leggen we de nadruk op het overbruggen van de culturele kloof tussen zorgverlener en patiënt als ze hun culturele context niet delen. De term ‘trans’ drukt een beweging uit van het een naar het ander: het overbruggen van een kloof, in het geval van de transculturele psychiatrie een overbrugging van een culturele kloof tussen zorgverlener en psychiatrische patiënt.
Cultuur kan gezien worden als een sociaal fenomeen, bestaande uit denkbeelden en gedragingen die gedeeld worden door een bepaalde groep mensen, waardoor ze grotendeels worden gevormd. De denkbeelden en gedragingen worden van generatie op generatie overgedragen en zullen aan verandering onderhevig zijn.
Het hanteren van een cultureel perspectief kan voordelen hebben, aangezien grote groepen migranten zich anders voelen en als ze psychische problemen hebben, kunnen ze zich dan ook onbegrepen voelen door de witte, westerse, psychiatrie. Het culturele perspectief kan hulpverleners hier niet alleen attent op maken, maar ook instrumenten aanreiken om dat anders-zijn beter te begrijpen, ondanks de verschillen die er zijn en ook mogen zijn. Het culturele perspectief draagt enorm bij aan het zich begrepen voelen en zal leiden tot een lagere drempel om bij de GGZ aan te kloppen en kan drop-outs helpen voorkomen.
Inhoud
BLOK A Diagnostiek
A1 Culturele formulering en de culturele interviews
A2 Tolk en diagnostiek
A3 Diagnostische meetinstrumenten
A4 Cultuur en DSM-5
BLOK B Behandeling
B1 Werkrelatie
B2 Psychofarmaca en etniciteit
B3 Psychotherapie en cultuur
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van vragen en casuïstiek
Literatuur
Wetenschappelijke websites binnen het vakgebied van de transculturele psychiatrie
Toets voor Psychiaters 2021/4
Accreditatie
Dit programma is door de NVvP voor 3 punten geaccrediteerd onder ID 449145. Accreditatie geldt tot 15 december 2023.
Over de auteur
Mario Braakman is psychiater/psychotherapeut en cultureel antropoloog. Hij werkte twaalf jaar als hoofd Behandeling van een landelijk klinisch expertisecentrum voor asielzoekers en vluchtelingen met psychiatrische problematiek (Phoenix). Hij is gepromoveerd op de diagnostische validering van de psychotische variant van een posttraumatische stressstoornis bij vluchtelingen. Op dit moment is hij bij Pro Persona hoofdopleider psychiatrie en klinische geriatrie en hoogleraar (transculturele) forensische psychiatrie aan de Tilburg Law School, Tilburg University. In de patiëntenzorg van Pro Persona heeft hij een ‘second opinion’-polikliniek voor allochtone psychiatrische patiënten in Arnhem en werkt hij in Nijmegen in het transcultureel behandelteam. Hij is zes jaar voorzitter geweest van de afdeling Transculturele psychiatrie van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP). Braakman is President-elect van de World Association of Cultural Psychiatry en hoofdredacteur van de World Cultural Psychiatry Research Review.
Belangenconflicten
Mario Braakman was in het verleden bezoldigd lid van de medische adviesraad van Bristol Myers Squib BV en ontving sprekersvergoedingen van AstraZeneca BV, Eli Lilly and Company, Janssen-Cilag BV, Lundbeck BV en Takeda Nederland BV en een schrijfvergoeding van GlaxoSmithKline BV (De DSM-5 welbeschouwd). Hij is eigenaar/redacteur van een niet-commerciële website: www.ethnopsychopharmacology.com.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afronding van dit nascholingsprogramma:
- hebt u een compleet overzicht van de belangrijkste onderwerpen binnen de transculturele psychiatrie;
- kunt u het cultural formulation interview (CFI) uit de DSM-5 afnemen en gebruiken in uw klinische praktijk;
- kunt u op een professionele manier de tolk inzetten;
- weet u op welke manier u uw psychotherapie kunt aanpassen aan migranten;
- weet u waarvoor u moet uitkijken wanneer u medicatie gebruikt bij deze doelgroep;
- hebt u enige notie van het concept ‘culturele empathie’.
Bronnen bij dit programma
