Samenvatting
De somatisch-symptoomstoornis is een nieuwe DSM-5-classificatie van lichamelijke klachten die gepaard gaan met onwel bevinden en disfunctioneren. Het is de opvolger van SOLK en somatoforme stoornissen, de DSM-IV-voorganger. Waar bij SOLK en somatoforme stoornissen vooropstond dat de lichamelijke klachten waarmee de patiënt zich bij de arts presenteerde lichamelijk onverklaard moesten zijn, is dat vereiste bij de somatisch-symptoomstoornissen vervallen.
Nu er geen strijd meer gevoerd hoeft te worden om de verklaring van de klachten, hoeft een verwijzing naar de psychiater voor de patiënt geen nederlaag meer te zijn. De psychiater en de patiënt kunnen nu samen bedenken hoe de klacht het minst tot lijden kan leiden. Bovendien is de incidentie van deze nieuwe classificatie naar verwachting hoger dan die van de somatoforme stoornissen, omdat nu ook patiënten met gediagnosticeerde lichamelijke ziekten in aanmerking komen voor deze classificatie. Hierdoor is de kans dat de psychiater met deze klachten te maken krijgt toegenomen.
Er is behoefte aan een richtlijn hoe om te gaan met de problematiek vanuit de nieuwe insteek, maar er is tot op heden geen nieuwe richtlijn voor somatisch-symptoomstoornissen ontwikkeld. Dit is in het licht van het belang van de hiervoor beschreven ontwikkeling een lacune. Derhalve wordt in deze nascholing aandacht besteed aan de diagnostiek en behandeling van somatisch-symptoomstoornissen, waarbij recente wetenschappelijke studies worden aangehaald en toegelicht.
Inhoud
Blok A Diagnostiek
A1 Somatisch-symptoomstoornis (SSS) als nieuwe diagnostische categorie in plaats van SOLK
A2 Klinische presentatie
A3 (Differentiële) diagnostiek
Blok B Behandeling
B1 Psycho-educatie, shared decision-making en casemanagement
B2 Farmacologische behandeling
Actie en verantwoording
Nadere bespreking van de vragen en casuïstiek
Literatuur
Afsluitende toets
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is onder ID 310643 voor 3 punten accreditatie toegekend.
Over de auteur
Christina van der Feltz-Cornelis, psychiater en epidemioloog, promoveerde in 2002 op onderzoek naar somatoforme stoornissen en het effect van psychiatrische consulten in de huisartsenpraktijk daarop. Zij was redacteur van het Handboek Somatisatie (2003, 2008). Van de Multidisciplinaire Richtlijn SOLK en Somatoforme Stoornissen, die in 2011 uitkwam, was zij vicevoorzitter van de werkgroep. Zij participeerde aan de discussie over de DSM-IV somatoforme stoornissen en leverde een actieve bijdrage aan het tot stand komen van de nieuwe criteria voor de DSM-5 sectie Somatisch-symptoomstoornissen. Zij is medeauteur van het recent verschenen boek Behandeling van SOLK en schreef samen met prof. Van den Eede het hoofdstuk over somatisch-symptoomstoornissen in het nieuwe Leerboek psychiatrie. Sinds 2010 is zij bijzonder hoogleraar aan Tilburg University en leidt in die hoedanigheid ook het Topreferent Centrum voor Lichaam, Geest en Gezondheid, dat in 2014 het predicaat topklinische zorg heeft gekregen van de Stichting TOPGGz. Dit centrum is een last resort voor patiënten met somatisch-symptoomstoornissen. Zij beschrijft de samenhang tussen stress en lichamelijke klachten in haar boek Het stressbeeld. Per 1 juli 2018 is zij benoemd tot hoogleraar psychiatrie en epidemiologie aan University of York.
Belangenconflicten: Christina van der Feltz-Cornelis heeft in de periode 2009-2014 een trial uitgevoerd waarin de algoritmes zijn ontwikkeld die in deze nascholing worden beschreven. Die trial is gefinancierd door GGz Breburg, GGz InGeest, Arkin en Eli Lilly and Company. Het betrof een investigator initiated trial, CC:PAINDIP. Eli Lilly and Company heeft geen invloed gehad op design, uitvoering, analyses en rapportage.
Doelstellingen van dit nascholingsprogramma
Na afloop van deze nascholing:
- kunt u een somatisch-symptoomstoornis definiëren, inclusief de verschillende subtypen;
- bent u in staat de noodzakelijke diagnostiek te verrichten of onderzoek naar de achtergronden te indiceren;
- kunt u relevante differentiaaldiagnostische afwegingen maken;
- bent u op de hoogte van de actuele evidentie voor de verschillende behandelinterventies;
- bent u in staat gerichte keuzes te maken voor de meest passende behandeling van de patiënten met een somatisch-symptoomstoornis en bijkomende comorbiditeit.
Bronnen bij dit programma
