Cone beam CT is een relatief jonge beeldvormingstechniek in de tandheelkunde. Toch heeft deze techniek zich al een duidelijke plaats weten te verwerven als diagnosticum in diverse tandheelkundige deelgebieden, zoals de endodontologie, implantologie, orthodontie, gnathologie en natuurlijk ook de MKA-chirurgie.
Voor de cone beam CT-techniek zijn aanzienlijk lagere röntgendoses nodig dan voor de conventionele CT, waarmee vergelijkbare beelden kunnen worden verkregen. Toch moet men zich steeds realiseren dat CBCT ten opzichte van de al langer in gebruik zijnde diagnostische röntgentechnieken in de tandheelkunde een veel hogere dosis aan straling voor de patiënt betekent. De gebruiker van een CBCT-toestel moet zich hiervan bewust zijn en hiermee bij de indicatiestelling en de opname-instellingen rekening houden.
CBCT-opnamen geven een groter volume weer dan het gebied dat wordt afgebeeld op traditionele tandheelkundige opnamen. De gebruiker moet dus adequate kennis hebben van de anatomie en voorkomende pathologie in dit grotere volume.
De datasets die met CBCT kunnen worden gegenereerd, bieden ook andere innovatieve toepassingsmogelijkheden. Te denken valt aan boormallen in de implantologie, computer-gegenereerde behandelplannen voor tandverplaatsing in de orthodontie, virtuele interpretatie in 3D en 3D-printen in de MKA-chirurgie. Er zullen in de nabije toekomst ongetwijfeld nog meer toepassingen tot ontwikkeling komen.
CBCT-beelden geven een realistische weergave van maxillofaciale structuren. Met het toenemen van de computerkracht zal dit in de toekomst nog verbeteren. Dit maakt het alleen maar nog verleidelijker om CBCT in vele diagnostische situaties toe te passen. Bedenk echter steeds dat niet alles wat technisch mogelijk is, ook klinisch relevant is.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is KRT-erkenning aangevraagd voor 4 punten (onder ID 394867/435350) en Q-Keurmerk© aangevraagd.
Inhoud
1 Woord vooraf
2 CT en CBCT
3 De dosimetrie van CBCT opnamen
4 Rechtvaardiging en indicatiestelling
5 Wet- en regelgeving
6 Anatomie
7 Verslaglegging
8 Pathologie
9 Andere CBCT-toepassingen
10 Tot besluit
Auteur
Paul F. van der Stelt studeerde in 1974 af als tandarts aan de Vrije Universiteit te Amsterdam. Hij promoveerde in 1979 op een studie getiteld Periapical Bone Lesions; an experimental study into noticing periapical bone lesions and the effect of color conversion. Van 1984-85 vervulde hij een sabbatical leave bij de National Institutes of Health, Bethesda, MD, USA op een Fulbright Grant. In 1986 werd hij benoemd tot hoogleraar Orale en Maxillofaciale Radiologie aan het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), de gecombineerde faculteiten der Tandheelkunde van de Vrije Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. In 2008 werd hij benoemd tot hoofd van de afdeling Algemene en Gespecialiseerde Tandheelkunde, waaronder de afdelingen Orale en Maxillofaciale Chirurgie, Orthodontie, Orale en Maxillofaciale Radiologie en de algemene kliniek voor de opleiding van studenten.
Zijn onderzoeksinteresses liggen op het gebied van digitale beeldvorming en beeldverwerking in tandheelkundige radiologie, 2D- en 3D-visualisatie van radiologische beeldgegevens, en de beoordeling van diagnostische prestaties van beeldvormende systemen. Van der Stelt publiceerde als eerste auteur of coauteur meer dan 200 artikelen in internationale, gepeerreviewde tijdschriften en schreef hoofdstukken in diverse radiologische studieboeken. Zijn betrokkenheid bij digitale diagnostische beeldvorming leidde in 2000 tot de volledige conversie van ACTA van film-georiënteerde radiologie naar digitale beeldvorming. ACTA was daarmee de eerste tandheelkundige opleiding ter wereld die volledig ‘filmloos’ was.
Van der Stelt heeft een groot aantal promovendi en postdocs begeleid. Hij is een veelgevraagd keynote speaker op nationale en internationale bijeenkomsten en geeft cursussen over diverse aspecten van orale en maxillofaciale radiologie in binnen- en buitenland. Hij was initiatiefnemer van de nascholing op het gebied van stralingsbescherming voor tandartsen, orthodontisten en kaakchirurgen.
Van der Stelt is lid van diverse nationale en internationale beroepsorganisaties en commissies op het gebied van orale en maxillofaciale radiologie. Hij was oprichter en secretaris van de European Academy for Dental and Maxillofacial Radiology (EADMFR, 2004-2010). Hij is ook past president van de International Association of Dento-Maxillo-Facial Radiology (IADMFR, 2007-2009).
In januari 2013 is Van der Stelt met pensioen gegaan, maar hij is nog steeds actief als emeritus hoogleraar in diverse commissies binnen de tandheelkunde in Nederland en daarbuiten. Hij was van 2006-2020 voorzitter van de Stichting Bevordering Tandheelkundige Kennis die onder andere het Nederlands Tijdschrift voor Tandheelkunde uitgeeft. Hij participeert in een samenwerkingsproject met de faculteit tandheelkunde te Jinan in China. Daarnaast is hij actief in het geven van cursussen en lezingen in binnen- en buitenland.
Doelstellingen
Na het doorlopen van deze eLearning kunt u:
- bepalen of CBCT in de gegeven omstandigheden een diagnostische meerwaarde heeft;
- de juiste instellingsparameters kiezen, afhankelijk van de gewenste informatie;
- de meest voorkomende pathologie herkennen op CBCT-opnamen;
- aangeven aan welke eisen een CBCT-röntgentoestel moet voldoen om de geschikte beeldkwaliteit te verkrijgen;
- de bouw en werking van een CBCT-toestel beoordelen in relatie tot de diagnostische mogelijkheden;
- artefacten en onnauwkeurigheden in CBCT-beelden herkennen;
- aangeven welke dosis een CBCT-opname vereist en hoe dit zich verhoudt tot andere tandheelkundige opnametechnieken;
- de verplichtingen en verantwoordelijkheden van de tandarts aangeven op grond van de wet- en regelgeving bij het toepassen van CBCT.
De lezer wordt geacht bekend te zijn met de algemene kennis die gevraagd wordt van de Toezichthoudend Medewerker Stralingsbescherming (TMS). Hierop wordt verder voortgebouwd, zodat, na het doorlopen van de nascholing, de kennis is gebracht op het niveau van Toezichthoudend Medewerker Stralingsbescherming bij het gebruiken van CBCT (TMS-CBCT).
