Samenvatting
TMD-pijn komt vaak voor, is meestal mild of matig van aard, fluctuerend en functieafhankelijk. Hoe langer de pijn bestaat, des te moeilijker is de diagnostiek. Daarom is het van belang dat de tandarts TMD-pijn vroeg herkent. Door zelf een adequate therapie in te stellen, of (na verwijzing) een behandeling elders te laten uitvoeren, kan worden voorkomen dat de pijn chronisch wordt. Het is wenselijk terughoudend te zijn bij het inzetten van diagnostische hulpmiddelen en behandelmodaliteiten die niet of onvoldoende onderbouwd zijn. Wanneer er sprake is van psychosociale betrokkenheid bij de TMD-pijn, is verwijzing naar een multidisciplinair behandelteam aangewezen. TMD-pijn kan tezamen met dentogene en neuropathische pijn optreden. Het kunnen onderscheiden van deze drie soorten orofaciale pijn kan lastig zijn, maar is van groot belang.
Accreditatie
Voor dit nascholingsprogramma is KRT-erkenning voor 4 punten (onder ID276495) en Q-Keurmerk© toegekend.
Inhoud
- Woord vooraf
- Orofaciale pijn
- Musculoskeletale en neuropathische pijn
- Diagnostiek
- Behandeling
Auteurs
Dr. Peter Wetselaar is tandarts-gnatholoog. Hij studeerde in 1986 als tandarts af aan de Universiteit van Amsterdam. Sindsdien is hij werkzaam in een algemene praktijk (tevens verwijspraktijk) in Heemstede. Van 2004 tot 2007 volgde hij de postinitiële opleiding Orale kinesiologie aan het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Sinds 2011 is hij chef de clinique van de stafkliniek voor Orofaciale pijn en disfunctie van het ACTA. In 2016 promoveerde hij aan de Universiteit van Amsterdam op het proefschrift The tooth wear evaluation system: development and applications. Hij is opleider van het uitstroomprofiel Orale kinesiologie van het Postgraduate Masters Programme in Oral Health Sciences. Zijn wetenschappelijk onderzoek en klinische interesse richten zich op het gehele vakgebied van de orale kinesiologie in het algemeen en op gebitsslijtage en neuropathische pijn in het bijzonder. Hij is erkend als tandarts-gnatholoog door de Nederlandse Vereniging voor Gnathologie en Prothetische Tandheelkunde (NVGPT), als tandarts-slaapgeneeskundige door de Nederlandse Vereniging voor Tandheelkundige Slaapgeneeskunde (NVTS) en als restauratief-tandarts door de Nederlands Vlaamse Vereniging voor Restauratieve Tandheelkunde (NVVRT).
Dr. Corine Visscher is orofaciaal fysiotherapeut en epidemioloog. In 2000 promoveerde ze aan de Universiteit van Amsterdam op een onderzoek naar temporomandibulaire disfunctie (TMD) en nekklachten. Momenteel is zij als universitair hoofddocent werkzaam bij het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA) en voorzitter van de sectie Orale kinesiologie. Haar wetenschappelijk onderzoek en klinische interesse richten zich op patiënten met chronische pijn in het algemeen en de diagnostiek van temporomandibulaire aandoeningen en hoofdpijn in het bijzonder. Corine Visscher begeleidt verschillende medewerkers bij hun (promotie)onderzoek, geeft onderwijs aan tandheelkundestudenten over TMD en orofaciale pijn. Ze is betrokken bij de herziening van het curriculum van ACTA. Daarnaast behandelt ze patiënten in een multidisciplinair team, dat bestaat uit tandarts-gnathologen (in opleiding), orofaciaal fysiotherapeuten en een psycholoog. Corine Visscher is (co)auteur van meer dan 60 internationale gepeerreviewde publicaties, medeauteur van het internationale classificatiesysteem voor TMD (DC/TMD) en bestuurslid van de Physical Therapy Board of Craniofacial and Cervical Therapeutics.
Dr. Michail Koutris is tandarts-gnatholoog en universitair docent bij de afdeling Orale kinesiologie van het Academisch Centrum Tandheelkunde Amsterdam (ACTA). Hij geeft onderwijs in orofaciale pijn aan studenten en tandartsen in de postinitiële opleiding orale kinesiologie. Hij is actief in onderzoek en betrokken bij de patiëntenzorg in de Kliniek voor orofaciale pijn en disfunctie van het ACTA. Hij is ook werkzaam als tandarts-gnatholoog in de kliniek voor ziekenhuistandheelkunde van de afdeling MKA-chirurgie van het Academisch Medisch Centrum Amsterdam (AMC). In 2013 heeft hij zijn proefschrift Masticatory muscle pain: causes, consequences, and diagnosis met succes verdedigd aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is voorzitter van de onderzoekscommissie van de European Academy of Craniomandibular Disorders geweest (2011-2015) en lid van de kallibratie- en regelgevingscommissie, en sinds 2015 secretaris en penningmeester van het RDC-TMD-Consortium van de International Association for Dental Research. Hij is ook lid van de International Association for the Study of Pain en de Society for Oral Physiology.
Prof. dr. Frank Lobbezoo is tandarts-gnatholoog en hoogleraar orofaciale pijn en disfunctie. Hij studeerde in 1988 cum laude af aan de Universiteit van Utrecht. In 1992 promoveerde hij aan diezelfde universiteit op het gebied van de temporomandibulaire disfunctie, waarna hij gedurende drie jaar postdoctoraal onderzoek verrichtte aan de Universiteit van Montreal (Quebec, Canada). Daar legde hij zich toe op de tandheelkundige slaapgeneeskunde, in het bijzonder de orale bewegingsstoornissen. Sinds 1996 is hij werkzaam bij het Academisch Centrum voor Tandheelkunde Amsterdam (ACTA), alwaar hij in 2005 tot hoogleraar werd benoemd. Sinds 2014 is hij voorzitter van de afdeling Mondgezondheidswetenschappen en tevens vicedecaan. Prof. Lobbezoo geeft theoretisch en praktisch onderwijs aan tandheelkundestudenten in TMD, orofaciale pijn en tandheelkundige slaapstoornissen. Daarnaast is hij opleider van het uitstroomprofiel Orale kinesiologie van het Postgraduate Masters Programme in Oral Health Sciences, een driejarig programma waarin tandartsen worden opgeleid tot tandarts-gnatholoog. Hij is past-president van de European Academy for Craniomandibular Disorders en van het International Consortium for RDC/TMD-based Research, een netwerk van de International Association for Dental Research. Tevens was hij visiting professor aan de University of Adelaide in South-Australia, Australia (2006) en aan het New York University College of Dentistry in New York, VS (2014-2015). In 2016 ontving hij een honorary professorship aan de School & Hospital of Stomatology Shandong University in Jinan, Shandong, China. Hij heeft een groot aantal nationale en internationale publicaties op zijn naam staan.
Doelstellingen
Na het doorlopen van deze eLearning:
- weet u welke onderwerpen bij het afnemen van de anamnese bij een patiënt met TMD-pijn aan bod moeten komen;
- kent u de klinische symptomen waarmee myalgie van artralgie te onderscheiden is;
- weet u wanneer u een patiënt met TMD-pijn zelf kunt behandelen dan wel naar een multidisciplinair behandelteam moet doorsturen;
- weet u hoe het verkorte functieonderzoek moet worden uitgevoerd;
- kunt u aangeven wat het verschil is tussen statische en dynamische orthopedische testen;
- weet u hoe TMD-pijn van neuropathische pijn te onderscheiden is;
- kunt u aangeven wanneer een stabilisatieopbeetplaat geïndiceerd is;
- weet u aan welke eisen een stabilisatieopbeetplaat moet voldoen;
- bent u op de hoogte van het beleid inzake farmacotherapie bij acute dan wel chronische TMD-pijn.